Τι είναι η Μουσικοθεραπεία:

Μουσικοθεραπεία είναι η εφαρμογή της τέχνης της μουσικής σε θεραπευτικό πλαίσιο, όπου η μουσική χρησιμοποιείται ως μέσο επικοινωνίας, έκφρασης και δημιουργικότητας, με στόχο τη βελτίωση της ψυχικής και σωματικής υγείας του ανθρώπου σε διάφορα επίπεδα. Οι θεραπευτικοί στόχοι στη μουσικοθεραπεία διαμορφώνονται σύμφωνα με τις ανάγκες του κάθε ατόμου. 

Πιο συγκεκριμένα, η Μουσικοθεραπεία στοχεύει:

- στην επικοινωνία
- στην αυτοέκφραση
- στη συναισθηματική απελευθέρωση
- στην ανάπτυξη λόγου
- στην ανάπτυξη κινητικών δεξιοτήτων
- στην ανάπτυξη αυτοεκτίμησης και πρωτοβουλίας
- στην κοινωνικότητα ενισχύοντας τις επικοινωνιακές ικανότητες
- στην καλλιέργεια της προσοχής, της ικανότητας συγκέντρωσης και μνήμης
- στη βελτίωση της ποιότητας ζωής του ατόμου μέσα από τις εμπειρίες που αποκομίζει κατά τη διάρκεια της θεραπείας, μαθαίνοντας να μοιράζεται, να εκφράζεται να δίνει και να δέχεται

ΜΟΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ: 

1. της κινητικής υπερδραστηριότητας και παρορμητικότητας,

2. της έλλειψης προσοχής,

3. των συναισθηματικών μεταβολών, 

με τη χρήση μουσικών οργάνων, με την ακρόαση ειδικά επιλεγμένων ηχητικών κυμάτων και με την έκφραση των συναισθημάτων μέσω της μουσικής την οποία φτιάχνουμε μαζί.

Στη Μουσικοθεραπεία χρησιμοποιούμε την μουσική ως όχημα για:

- την καλύτερη επικοινωνία, 

- την ανακάλυψη της ταυτότητάς μας, 

- για την κοινωνικοποίηση,

- την βελτίωση στην κίνηση, 

- για τη μάθηση και την συγκράτηση γνώσης,

- για τη διαδικασία αποκατάστασης

Η μουσικοθεραπεία με παιδιά και εφήβους, σε συνδυασμό με σωματική δραστηριότητα διαδραματίζει συχνά ένα σημαντικό θεραπευτικό ρόλο, ακόμα και αν η κύρια έμφαση και ο ρόλος της  θεραπείας, είναι τα ψυχικά προβλήματα.

Η μουσική χρησιμοποιείται ως όχημα για την ανακάλυψη της ταυτότητάς μας, για τη δημιουργία των σχέσεων μας, την καλύτερη επικοινωνία, την μεγαλύτερη ευκολία στη μάθηση και την συγκράτηση γνώσης.

Σε μια πετυχημένη μουσικοθεραπευτική παρέμβαση στις θεραπευτικές διαδικασίες ασθενών με σωματικές αναπηρίες, βλέπουμε τη σημασία της αλληλεπίδρασης με τον πάσχοντα, η οποία γίνεται μέσω της παραγωγής η/και της ακρόασης μουσικής, με θετικά αποτελέσματα:

- στην κίνηση του σώματος 

- στη βελτίωση της ψυχικής υγείας

- στην αύξηση της αυτοπεποίθησης

- στην βελτίωση της ποιότητας ζωής του ασθενούς

Σύμφωνα με πρόσφατες επιστημονικές έρευνες η εφαρμογή της μουσικοθεραπείας σε ηλικιωμένους με άνοια, καθώς και σε άλλους, που υστερούν στην επικοινωνία, είναι εξαιρετικής σημασίας αφού όπως φαίνεται ανταποκρίνονται θετικά ακούγοντας τραγούδια τα οποία άκουγαν στα προηγούμενα τους χρόνια.

Η μουσική χρησιμοποιείται ως όχημα για την ανακάλυψη της ταυτότητάς μας, για τη δημιουργία των σχέσεων μας, την καλύτερη επικοινωνία, την μεγαλύτερη ευκολία στη μάθηση και την συγκράτηση γνώσης.

ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΜΑΣ ΕΠΗΡΕΑΣΕΙ Η ΜΟΥΣΙΚΗ

Η μουσική είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής των ανθρώπων.

Από τη βρεφική ακόμα ηλικία ερχόμαστε σε επαφή με τη μουσική μέσω του νανουρίσματος, στην πορεία μέσω τραγουδο-παιχνιδιών, αργότερα τη χρησιμοποιούμε ως μέσο ψυχαγωγίας, διασκέδασης, έκφρασης, εκπαίδευσης.

Μέσω της μουσικής μπορούμε να διακρίνουμε πολιτισμικά χαρακτηριστικά, εξελικτικά στοιχεία των πολιτισμικών ομάδων ανά τον κόσμο, καθώς και σύνδεση πολιτισμών εφόσον θεωρείται παγκόσμια γλώσσα.

Σε ένα βαθύτερο επίπεδο, η μουσική επηρεάζει τον τρόπο λειτουργίας του ανθρώπινου οργανισμού, επιφέροντας αλλαγές τόσο στη φυσιολογία του, όσο και στην ψυχική και πνευματική του κατάσταση.

Όλο και περισσότερες επιστημονικές έρευνες αποδεικνύουν  και καταγράφουν πλέον τις επιδράσεις αυτές.  Ο Don Campbell, στο βιβλίο του “Η επίδραση του Μότσαρτ” αναφέρει αναλυτικά στοιχεία από σχετικές έρευνες.

Ας δούμε ενδεικτικά κάποια από αυτά.

-Η μουσική επηρεάζει την αναπνοή:

Η αναπνοή είναι ρυθμική. Συνήθως έχουμε 25-35 αναπνοές το λεπτό. Μια πιο βαθιά, πιο αργή συχνότητα αναπνοής είναι η ιδανική, συμβάλλει στην ηρεμία, τον έλεγχο των συναισθημάτων, τη βαθύτερη σκέψη και τον καλύτερο μεταβολισμό. Η ρηχή, γρήγορη αναπνοή μπορεί να οδηγήσει σε επιπόλαιη και διασκορπισμένη σκέψη, παρορμητική συμπεριφορά και μία τάση να κάνουμε λάθη και να παθαίνουμε ατυχήματα. Επιβραδύνοντας το τέμπο της μουσικής ή ακούγοντας μουσική με μακρύτερους αργότερους ήχους, μπορεί συνήθως κανείς να βαθύνει και να επιβραδύνει την αναπνοή, επιτρέποντας στο μυαλό να ηρεμήσει.

-Η μουσική επηρεάζει τους παλμούς της καρδιάς, τη συχνότητα των σφίξεων και την πίεση του αίματος:

Ο ανθρώπινος καρδιακός παλμός είναι ιδιαίτερα συντονισμένος με τον ήχο και τη μουσική. Η συχνότητα των παλμών της καρδιάς ανταποκρίνεται σε μουσικές μεταβλητές όπως η συχνότητα των ήχων, το τέμπο και η ένταση, και έχει την τάση να επιταχύνεται ή να επιβραδύνεται για να ταιριάξει με το ρυθμό ενός ήχου.

-Η μουσική μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα ενδορφίνης:

Οι ενδορφίνες (απελευθερώνονται από τον αδένα της υπόφυσης), τα «ναρκωτικά» του εγκεφάλου, μπορούν να μειώσουν τον πόνο και να εισαγάγουν μία «φυσική» νάρκωση. Τα θεραπευτικά χημικά που δημιουργούνται από τη χαρά και τον συναισθηματικό πλούτο της μουσικής, δίνουν στο σώμα την δυνατότητα να δημιουργήσει το δικό του αναισθητικό και να αυξήσει την ανοσοποιητική λειτουργία. Το ερέθισμα της μουσικής αυξάνει την απελευθέρωση της ενδορφίνης και το γεγονός αυτό μειώνει την ανάγκη για φαρμακευτική αγωγή. Επίσης μπορεί μερικές φορές να ανεβάσει τα επίπεδα των κυττάρων Τα, των λεμφοκυττάρων, που αυξάνουν δυναμικά τη φυσική ανοσοποιητική δύναμη απέναντι στις αρρώστιες. Η μείωση των κυττάρων Τα συνδέεται με τη λοίμωξη του AIDS/HIV, την λευχαιμία, τον έρπητα, τη μονοπυρήνωση, την ιλαρά και άλλες διαταραχές.

-Η μουσική μπορεί να ρυθμίσει τις ορμόνες που συνδέονται με το άγχος:

Το επίπεδο των ορμονών του άγχους στο αίμα μειώνεται σημαντικά σε εκείνους που ακούνε χαλαρή, ατμοσφαιρική μουσική- σε μερικές περιπτώσεις αντικαθιστά την αναγκαιότητα της φαρμακευτικής αγωγής. Οι ορμόνες αυτές περιλαμβάνουν την αδρενοκορτικοτροφίνη (ACTH), την προλακτίνη και την αυξητική ορμόνη (HGH).

-Η μουσική και ο ήχος μπορούν να αυξήσουν την ανοσοποιητική λειτουργία:

Η τρέχουσα έρευνα στην ανοσολογία δείχνει ότι ανεπαρκές οξυγόνο στο αίμα μπορεί να αποτελέσει μείζον αίτιο για την ανεπάρκεια του ανοσοποιητικού συστήματος και τις εκφυλιστικές ασθένειες.

Ορισμένα είδη μουσικής - καθώς και τραγουδιού, ψαλμωδίας και διάφορων τύπων φωνητικής έκφρασης – μπορούν πραγματικά να οξυγονώσουν τα κύτταρα.

-Η μουσική καλλιεργεί την αντοχή:

Από την στιγμή της γέννησης του πολιτισμού, οι άνθρωποι εργάζονται με τη συνοδεία τραγουδιών στα αγροκτήματα και τους αγρούς, στα πλοία και στα άλογα, στις αγορές και στην εστία. Η μουσική στους χώρους αυτούς καλλιεργεί την αντοχή και την υπομονή. Η χρήση έντονων ρυθμών – γύρω στους 90 χτύπους ανά λεπτό – δίνει δύναμη, ειδικά αν συνδυάζεται με σωματική άσκηση, όπως το περπάτημα ή ο χορός.

-Η μουσική αυξάνει την υποσυνείδητη δεκτικότητα στον συμβολισμό:

Οι νέες πειραματικές θεραπείες έχουν χρησιμοποιήσει τη χαλάρωση σε συνδυασμό με τη μουσική για να αντλήσουν από το υποσυνείδητο και να απελευθερώσουν

τραυματικές εμπειρίες που έχουν κλειδωθεί για πολύ χρόνο μέσα στο σώμα.

Στο εξωτερικό, πολλά νοσοκομεία και κλινικές έχουν βασιστεί σε τέτοιου είδους έρευνες κι έχουν εντάξει  τον ήχο και τη μουσική σε θεραπευτικά προγράμματα που εφαρμόζουν στους  θεραπευόμενους, ως συμπληρωματική - ενισχυτική μέθοδο.

Με συγκεκριμένο τρόπο χρήσης και πρακτικές μεθόδους εφαρμογής , προσαρμοσμένες στις ανάγκες του θεραπευόμενου  , η ηχοϊαματική μπορεί να λειτουργήσει πολύ θετικά στην ίαση  σε σωματικό, ψυχικό και πνευματικό επίπεδο.

Μουσικοθεραπεία ορίζεται η επιστήμη όπου ασχολείται με την επιρροή που έχει η μουσική προς τον εγκέφαλο, το συναίσθημα, τη συμπεριφορά, τον λόγο και το ανθρώπινο σώμα, αλλά ιδίως στηρίζεται στη διαπροσωπική σχέση καθώς χρησιμοποιεί συστήματα και τεχνικές από την κλινική ψυχολογία. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η ολοκληρωμένη εκπαίδευση του μουσικοθεραπευτή, ώστε να είναι στη κατάλληλη θέση να χρησιμοποιεί το ασυνείδητο υλικό που προκύπτει

Δεν χρειάζεται μουσική παιδεία για να συμμετάσχει σε συνεδρία ο πελάτης.

Βασικό και απαραίτητο στοιχείο για την αποτελεσματικότητα της μουσικοθεραπείας είναι ο θεραπευτικός δεσμός.

Είναι εφικτό να χρησιμοποιηθούν σε θεραπευτικά πλαίσια όλα τα στυλ μουσικής, καθώς δεν υπάρχει περιορισμός ως προς το είδος της.

Ο μουσικοθεραπευτής συνθέτει μαζί με τον πελάτη τη μουσική που αρμόζει στη ψυχολογική κατάσταση του πελάτη μέσω κλινικού αυτοσχεδιασμού.

Η διαπροσωπική σχέση παίζει βασικό ρόλο. Πρόκειται για μορφή ψυχοθεραπείας και διέπεται από τις αντίστοιχες δυναμικές (Bruscia, 1998).

Οι συνεδρίες στοχεύουν στη δημιουργική αφύπνιση του πελάτη.